ندای سبز آزادی: فعالیت فرهنگی خارج از کشور، حق شناخته‌شده‌ی هر کشوری است؛ ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست و دفاتر فرهنگی بسیاری در سراسر جهان، چه پیش و چه پس از انقلاب، داشته و دارد. اما این دفاتر چه قدر در شناساندن فرهنگ ایران و ایرانیان به جهانیان موفق بوده‌اند؟
اغلب کارشناسان فرهنگی و حتا هنرمندان و نویسندگان ایرانی، از نحوه فعالیت رایزنی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور رضایت ندارند. یکی از مهم‌ترین انتقاداتی که به این دفاتر وارد است، رفتار سیاسی آنهاست. همچنین انتخاب رایزن‌های فرهنگی که شدیدن مورد انتقاد است، زیرا طی سال‌های اخیر کسانی به سمت رایزن فرهنگی ایران در برخی کشورها منصوب شده‌اند که پیشینه فرهنگی نداشته و حتا با شرایط محل مأموریت خود آشنایی ندارند.
به عنوان نمونه، چندی پیش، محمدتقي كرمي كه در «مركز مطالعات فرهنگي و بين‌المللي» سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي به فعاليت مشغول بود، با اشاره به اين كه رايزنان فرهنگي ايران،كار سياسي را مقدم بر كار فرهنگي و كار تجاري را مقدم بر هر دوي آن‌ها مي‌دانند، گفت: من خودم چون ارتباط مستقيم با اين رايزني‌ها داشته‌ام،به زحمت هم نمي‌توانم به اين افراد نمره قبولي 10 بدهم.
اين پژوهشگر دانش‌نامه جهان اسلام در ادامه به فعاليت‌هاي پژوهشي اين سازمان اشاره كرد و با بيان اين مطلب كه پژوهش در اين سازمان بستگي به وضع پژوهش در ايران دارد، تاكيد كرد: خوب در اين سازمان دولتي با آن تنگ نظري‌هاي خيلي مشهور و معروفي كه وجود دارد، طبعا خيلي مجال تحقيق و بررسي نيست. نيروهايي هم كه به كار مي‌گيرند، نيروهايي هستند كه به زحمت مي‌توان گفت، در رده سوم قرار دارند. مجموعه كارهايي هم كه در اين چند سال ارايه كرده‌اند، اسف‌بار است. به طوري كه خيلي كم و به زحمت مي‌توان گفت؛ كار خوب و مثبتي در اين سازمان انجام شده است.
همچنین سعید ابوطالب نیز گفته بود: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي به يك حياط خلوت تبديل شده است و رايزنان فرهنگي به خارج مي‌روند تا درس بخوانند. اين طور نيست كه شما فكر كنيد، رايزنان فرهنگي مي‌روند تا تفكر انقلابي را منتشر كنند.
افزایش اعتبارات فرهنگي خارج از كشور
علی‌رغم این‌که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که متولی رایزنی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور است، سالانه بودجه زیادی را صرف فعالیت‌های این دفاتر می‌کند، اما به تازگی وزير ارشاد گفته است: «اعتبارات فرهنگي براي فعاليت در خارج از كشور براي سال آينده افزايش يافته است كه سازمان فرهنگ و ارتباطات و سازمان اكو مي‌توانند فعال‌تر در اين عرصه حضور داشته باشند.»
با این‌حال هیچ گاه درباره این سازمان نظارتی صورت نگرفته و مشخص نیست که بودجه‌های آنان چگونه تنظیم و هزینه‌ی چه فعالیت‌هایی می‌شود.
حمایت دولت از رایزنی‌ها، در حالی صورت می‌گیرد که طی سال گذشته، روابط یونسکو که مهم‌ترین سازمان فرهنگی بین‌المللی است، با ایران رو به تیرگی گراییده و امیدی به بهبود آن نیز نیست.
همچنین طی سال‌های اخیر، فیلم‌ها و انمیشن‌های بسیاری علیه ایران ساخته شده و گاهی در این فیلم‌ها تاریخ و فرهنگ ایران زیر سوال رفته است.
گسترش فعالیت فرهنگی ایران در آمریکای لاتین و آفریقا
از همین رو، به نظر می‌رسد که دولت ایران، زیاد به فعالیت فرهنگی در کشورهای غربی علاقه‌ای ندارد و تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا در کشورهای جهان سوم و مخصوصن در کشورهایی که به لحاظ سیاسی نزدیکی‌هایی دیده می‌شود سرمایه‌گذاری کند.
در همین راستا، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از وزیر امور خارجه درخواست کرده است فرصتی برای فعالیت 10 سفیر فرهنگی در آمریکای لاتین و 24 سفیر فرهنگی دیگر در آفریقا را برای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی فراهم کند.
محمدباقر خرمشاد در همایش "میثاق سفیران فرهنگی؛ هم‌اندیشی نمایندگان فرهنگی پیشین جمهوری اسلامی ایران" در سخنانی گفت: از آبان ماه که در سازمان مسئولیت گرفتم تصمیم بر این شد که نشستی با سفیران فرهنگی پیشین تدارک دیده شود که با اتفاقات اخیری که در منطقه و جهان اسلام رخ داد و از آن به بیداری اسلامی یاد می‌شود، ضرورت چنین همنشینی دوچندان شد.
این اظهارات نشان می‌دهد که دولت ایران، اتفاقات اخیر در کشورهای آفریقایی و عربی را موقعیت خوبی برای معرفی خود، و به دنبال آن افزایش قدرت سیاسی خود می‌داند.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: «ما در دهه چهارم انقلاب به تعریفی از "تمدن نوین ایرانی - اسلامی" رسیده‌ایم که چالش بزرگی پیش روی تمدن غرب است.»
به گفته وی درحال حاضر در آمریکای لاتین رایزن فرهنگی از سازمان فرهنگ وارتباطات حضور ندارد که خرمشاد از وزیر امور خارجه خواست امکان فعالیت 10سفیر فرهنگی را فراهم کند و همچنین درآفریقا هم که در حال حاضر 12 سفیر فرهنگی مشغول به کار هستند امکان فعالیت 24 نفر ایجاد شود.
به نظر می‌رسد برای این‌که بتوان عملكرد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي را بررسي كرد، هنوز ابزار كافي در سیستم نظارتی ایران نظیر مجلس شورای اسلامی وجود ندارد، و این افزایش بودجه نیز نمی‌تواند حساسیتی در این زمینه برانگیزد
--
سبز مي مانيم، تا هميشه
دیگر چه باک از باران، ما با دریا همبستریم
همراه شو عزيز، همراه شو عزيز، تنها نمان به درد
کين درد مشترک، هرگز جدا جدا، درمان نمي شود
دشوار زندگي، هرگز براي ما
بي رزم مشترک، آسان نمي شود
روز خشم مردم ایران نزدیک است!
