روز یکشنبه ٢٢ اسفند – ۱٣ مارس، نشستی تحلیلی پیرامون وقایع اخیر و همچنین ادامه حصر و بازداشت و بی‌خبری از رهبران جنبش سبز، در دانشگاه وست مینستر لندن برگزار شد.
محسن کدیور در جریان نشست تحلیلی "پس از بیست و پنج بهمن" "نفی استبداد، حاکمیت ملی و تعامل فعال با جامعه جهانی، نفی انزوا طلبی و ماجراجوئی و اولویت منافع ملی بر مصالح ایدئولوژیک" را از "مطالبات پیگیر جنبش سبز" ذکر کرد و خاطرنشان ساخت "جنبش سبز منکرهر گونه قیومیت و برتری طلبی دینی، قومی و جنسی است."
اردشیر امیرارجمند مشاور حقوقی میرحسین موسوی نیز، مسئولیت رادیکالیزه شدن جنبش سبز را متوجه حکومت دانست و با بیان اینکه "ما دیگر جهت برگزاری تظاهرات و تجمع، درخواست مجوز نمی کنیم، بلکه آنرا حق خود می دانیم و فقط زمان و مکان آنرا اطلاع رسانی خواهیم کرد"، خاطرنشان ساخت "هسته سرکوب‌گر حکومت به دنبال مشروعیت بخشیدن به خشونت است و از رادیکال شدن جنبش برای این منظور استفاده می‌کند و همین رادیکالیزه شدن جنبش، دامی است که حکومت برای جنبش پهن کرده و اگر وارد آن شویم، پیروز بیرون نمی‌آییم، در صورتی که پیروزی جنبش در مبارزه مسالمت‌آمیز شجاعانه است."
شیرین عبادی، فعال حقوق بشر نیز، خواستار پافشاری مردم بر خواسته های مدنی خود شد و خاطرنشان کرد "اصرار بر خواست های مدنی است که راه را برای تحولات عمیق سیاسی باز می کند."
مجتبی واحدی، مشاور ارشد مهدی کروبی نیز، با "نقطه عطف" دانستن ۲۵ بهمن در حوادث پس از انتخابات، تاکید کرد "ادامه تجمع‌های پس از ۲۵ بهمن و هجوم گسترده حکومت به معترضان، از تاثیرات رویداد ۲۵ بهمن است."
در این نشست که به همت انجمن «پویشگران راه سبز امید» و تحت عنوان تحلیل وقایع "پس از ٢۵بهمن" برگزار شد، چهار تن از صاحب نظران و فعالان جنبش، شیرین عبادی (فعال حقوق بشر)، اردشیر امیرارجمند (مشاور ارشد میرحسین موسوی)، محسن کدیور (استاد دانشگاه و پژوهشگر) و مجتبی واحدی (مشاور ارشد مهدی کروبی) به بیان تحلیل های روز و همچنین آسیب شناسی جنبش پرداختند و مسعود بهنود (نویسنده و روزنامه نگار) نیز گرداننده این نشست بود.
اتحاد ضامن پیروزی
شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، بعنوان اولین سخنران این جلسه، کلام خود را در چند بخش ارائه کرد و با رویکردی اجمالی به فعالیت های بیست ماه اخیر فعالان جنبش در زمینه های مختلف – از جمله حقوق بشر و فعالیت های بین المللی- مسائل رخ داده از ٢۵ بهمن ماه به بعد و چشم انداز جنبش را مورد بحث قرار داد و گفت "می بینیم که خشونت های دولتی روز به روز در حال افزایش می باشد و آنچه در ایران می گذرد بر کسی پوشیده نیست. اما باید دید که در شرایط کنونی وظیفه ما چیست و باید چگونه عمل کنیم."
وی ادامه داد: با نگاه به گذشته است که می توانیم آینده را پیش بینی کنیم. گذشته دردناک می تواند کتاب درسی برای آینده ما باشد و تاریخ نشان داده که هر گاه با یکدیگر متحد شدیم، توانستیم به پیروزی دست یابیم. به عنوان مثال در زمانی که موبایل های نوکیا دارای سرویسی بودند که شخص استفاده کننده از آنها قابل ردیابی بود و موبایل ها کنترل می شدند؛ روزنامه نگار شجاعی به نام عیسی سحرخیز این مساله را مطرح و اقامه دعوا نمود و سپس خیلی از ایرانیان بر علیه نوکیا متحد شدند و موبایل نوکیا خریداری نکردند و ظرف یک تا دو ماه، فروش نوکیا در ایران به نصف رسید. مساله سوءاستفاده تجاری و سوء استفاده از تکنولوژی در همه جا و در هر مجمعی مطرح شد و سرانجام شرکت نوکیا رسما اطلاعیه ای صادر نمود و از مردم ایران عذرخواهی کرد. این خود یک نمونه از پیروزی بود که نتیجه اتحاد مردم بود و این نشان می دهد که تنها دولت ها نیستند که موکلف به رعایت حقوق بشر می باشند بلکه شرکت های بزرگ نیز چنین وظیفه ای به عهده دارند.
ما نمی توانیم دنیا را به خواست خود تغییر بدهیم اما می توانیم کاری کنیم که عرصه را بر علیه کسانی که سرکوب می کنند تنگ تر کنیم. اگر متحد باشیم که در واقع ضامن پیروزی ماست در نتیجه به هر آنچه که بخواهیم، خواهیم رسید. باید از بحث های کوچک هرچند صحیح و درست بپرهیزیم و آنها را در زمان مناسب مطرح کنیم. اکنون وقت یکپارچه عمل کردن است.
روش های مسالمت آمیز
این فعال حقوق بشری سپس خاطرنشان کرد "تاریخ نشان داده است که هرگاه مردم دست به خشونت زدند، باختند. دیدیم که هر گاه گروهی دست به خشونت زد؛ چگونه با سرکوب شدیدی از جانب حکومت مواجه شد. مسالمت بودن روش ها، راه حلی است که حکومت را از پا در می آورد اما مشروط بر اینکه مستمر و متداوم باشد.
در بین خواست هایی که داریم، خواسته های مدنی از همه مهمتر است. برخی معتقدند که باید از خواسته های سیاسی شروع کنیم اما اعتقاد دارم که خواسته های مدنی، بالاتر از خواست های سیاسی است. وقتی به خواست های مدنی دست یابیم نتیجه این خواهد بود که خواست های سیاسی نیز برآورده شوند. خواست هایی از قبیل: آزادی بیان، حق انتخابات آزاد، حقوق برابری زن و مرد و اقوام مختلف و ... از جمله خواست های مدنی است که دموکراسی تحقق همین خواسته هاست. باید بر خواسته های مدنی مصر و دقیق بود که پافشاری بر این خواست های مدنی است که راه را برای تحولات عمیق سیاسی باز می کند البته باید به طریق مسالمت آمیز باشد. اگر دست به خشونت بزنیم، دولت خشونت های بی دلیل و سرکوب گرانه خود را توجیه می کند و در این رقابت این دولت است که برنده می شود چرا که پول و اسلحه دارد.
شفاف سازی
بیشترین تلاش دولت در سنوات اخیر معطوف به این بوده که حقایق از مردم پنهان شود و به روش هایی هم در رابطه با آن متوسل شده است از جمله: اخراج خبرنگاران خارجی، ارسال پارازیت بر روی رادیو و تلویزیون های فارسی زبان برون مرزی، دستگیری و مجازات خبرنگاران. به گونه ای که طبق گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، چهل تن از خبرنگاران و وب نگاران در ایران در زندان هستند که علاوه بر این تعداد، عده ای نیز با قرار وثیقه بیرون از زندان هستند.
طبق مصوبه سازمان ملل متحد، دولت ها مکلف هستند از مدافعان حقوق بشر، حمایت کنند و موجبات و تسهیل انجام وظایف آنها را فراهم کنند که دولت ایران هم به این مصوبه رای موافق داده است. اما شاهدیم که عبدالرضا تاجیک به خاطر عضویت در سازمان مدافعان حقوق بشر در ایران به پنج سال حبس محکوم شده است و یکسال هم به آن اضافه شده است به دلیل نشر اکاذیب.
وظایف ایرانیان برون مرز
شیرین عبادی همچنین تصریح کرد "در شرایطی که ایران دچار این میزان از سانسور است؛ وظیفه ما که خارج از ایرانیم و تربیون آزاد داریم چیست؟ ما وظیفه داریم که به شفاف سازی و گزارش دهی به جامعه مدنی بپردازیم. از طریق افکار عمومی بین المللی با دولتها صحبت کنیم که سبب می شود جامعه مدنی کشورها را به تحرک بیاوریم. در برنامه ها و گزارش ها از نهادهای مدنی- محلی دعوت کنیم تا در جلسات حضور یابند. آنها بسیار تاثیر گذار هستند و می توانند به دولتها فشار بیاورند."
این برنده جایزه جهانی صلح افزود "از همه کسانی که می توانند گزارش تنظیم کنند، می خواهم که گزارش های خود را به سازمان ملل متحد و خصوصا کمیساریای عالی حقوق بشر ارسال دارند چرا که دولت ایران، عضو سازمان ملل متحد است و باید از مقرراتش اطاعت کند. بر طبق آخرین مصوبه مجمع عمومی سازمان ملل متحد که در دسامبر سال گذشته(٢٠۱٠) اتخاذ شد، دبیر کل سازمان ملل هر سه ماه یکبار باید گزارشی درباره ایران تهیه کند و آنرا به شورا و مجمع عمومی ارائه دهد. گزارش سه ماه آخر، روز چهاردهم مارس در شورای حقوق بشر قرائت می شود.
کسانی که از نقض حقوق بشر و یا یک تخلف حکومتی مطلع می شوند حتما آنرا گزارش دهند اما این گزارش ها باید مستند و درست باشد. دولت ایران هم حق ندارد این گزارش ها را اقدام علیه امنیت ملی، عنوان کند و به شما در مورد همکاری با سازمان ملل، اعتراض کند. این یک روش مسالمت آمیز و بی خطر است.
روحیه پرسشگری را تقویت کنیم
خانم عبادی با بیان اینکه "باید روحیه پرسشگری در جوانان بیش از پیش تقویت شود و خصوصا سوالاتی که در جامعه امروز ایران تابو است، مطرح شود"، گفت "مگر به خاطر ندارید که رنسانس با این جمله دکارت شروع شد: «من شک می کنم، پس هستم». به عنوان مثال سوالاتی از قبیل: چرا باید در ایران غنی سازی اورانیوم صورت گیرد که نتیجه آن تحریم بین المللی ایران است. یا اینکه فجایعی که در ژاپن رخ داد؛ پس از زلزله اخیر... آیا ایران هم در انتظار است؟ چرا در منابع غنی دیگری همچون گاز، نفت، انرژی خورشیدی و ... سرمایه گذاری نمی شود؟ ما به مسائل و فقر اقتصادی شدیدی رو به رو هستیم که ناشی از تحریم ها و سیاست های غلط اقتصادی دولت است که سرمایه و پول را در کشورهایی همچون سنگال، بولیوی، حزب الله لبنان و ... ارسال می دارند. برای این مسائل سوال بپرسید حتی اگر از جانب دولت پاسخی داده نشود؛ اما این سوالها به مسائل روز تبدیل می شود و گسترش می یابد."
مخالفت با حمله نظامی و تحریم های اقتصادی
این فعال حقوق بشری خاطرنشان کرد "ما با وجود همه مخالفت هایمان با دولت ایران، همچنان با تهاجم نظامی، تحریم اقتصادی کشور مخالف می باشیم چرا که سبب می شود وضعیت مردم بدتر شده و خواست های مدنی خود را فراموش کنند و بیشتر به گرد حکومتی که دوست ندارند حلقه بزنند. ما ایران را دوست داریم و آنرا آباد و آزاد می خواهیم. ما فرزندان آن بزرگ مردی هستیم که گفت: چو ایران نباشد، تن من مباد / بدين بوم و بر زنده يك تن مباد"
بیست و پنج بهمن نقطه عطف بود
بر اساس این گزارش، پس از شیرین عبادی، مجتبی واحدی، مشاور ارشد مهدی کروبی که به صورت ویدئویی سخنانش ضبط شده بود، برای حاضران سخنرانی کرد و در آغاز به تاثیر اعتراض‌های خیابانی ۲۵ بهمن بر شرایط سیاسی ایران اشاره کرد و با "نقطه عطف" دانستن ۲۵ بهمن در حوادث پس از انتخابات گفت "ادامه تجمع‌های پس از ۲۵ بهمن و هجوم گسترده حکومت به معترضان، از تاثیرات رویداد ۲۵ بهمن است."
وی تاکید کرد "دولت با ایجاد ناامیدی و سردرگمی در مردم و با انتشار اخبار ضد و نقیض سعی دارد از تاثیرات ۲۵ بهمن کم کند، در حالیکه "۲۵ بهمن همان قدر که باعث وحشت‌زدگی حکومت شد، در دل مردم امید ایجاد کرد."
زندان، زندان است
مشاور و سخنگوی مهدی کروبی در مورد انتشار خبر انتقال موسوی و کروبی به زندان حشمتیه گفت: "من به رسانه‌های مختلف گفتم که موضوع حشمتیه فرعی است...چون مدت ۱۹ شب هیچ نوری از خانه آقای کروبی بیرون نیامد و مانند این است که وی در سیاهچال بود. "
مجتبی واحدی تاکید کرد: "موسوی و کروبی و همسرانشان، به طور غیرقانونی زندانی شده‌اند و تفاوتی ندارد که این زندان زیرزمین آقای خامنه‌ای باشد یا زیرزمین خانه آقای کروبی یا شکنجه‌گاه اوین."
سیاست حکومت، به تعویق انداختن بحران‌ها است
واحدی در بخش دیگری از سخنان خود به بحران‌های سیاسی و اقتصادی حکومت اشاره و تاکید کرد "سیاست حکومت، به تعویق انداختن بحران‌ها است و رهبری و احمدی‌نژاد با وقت‌کشی و ایجاد بلاتکلیفی و ناامیدی در داخل کشور و در برخورد با کشورهای دیگر، سعی دارند بحران‌های سیاسی و اقتصادی حکومت را به تعویق بیندازند."
خامنه‌ای و احمدی‌نژاد؛ دو شهید حکومتی
او از رهبر جمهوری اسلامی و محمود احمدی‌نژاد به عنوان دو "شهید حکومتی" نام برد که به گفته او با بحران‌های شدیدی مواجه هستند، اما شجاعت ندارند که به اشتباه‌های خود اعتراف کنند.
سخنگو و مشاور مهدی کروبی در بخشی از سخنان خود در مورد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی گفت: "خارجی‌ها می‌گویند ایران دارد وقت‌کشی می‌کند که بمب اتمی بسازد تا این بمب‌ها روی کشورهای دیگر بریزد. به نظر من، دولت ایران جرات این کار را ندارد. دولت ایران در نهایت بتواند از این بمب ها و سلاح ها استفاده کند، آنرا بر سر ملت ایران می ریزد."
مجتبی واحدی در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به فساد اقتصادی و سیاسی دولت احمدی‌نژاد، آنرا در تاریخ معاصر ایران بی‌سابقه خواند و افشای این موارد را از خبر بازداشت موسوی و کروبی مهمتر دانست.
استبداد دینی خطرناک ترین نوع استبداد است
سخنران بعدی این مراسم، محسن کدیور، استاد دانشگاه و پژوهشگر بود، که از طریق ویدئو کنفرانس در نشست حضور پیدا کرد و در ابتدای سخنان خود، با ارج نهادن به مقام محقق و ایران شناس تازه درگذشته، پروفسور ایرج افشار، شش نکته را مطرح کرد:
یک. ماهیت ضداستبدادی و دموکراتیک جنبش
محسن کدیور در آغاز کلام خود، ماهیت جنبش سبز را "دموکراتیک" و "ضد استبدادی" خواند و با بیان اینکه "نظام استبدادی موجود، استقلال و دینی بودن را دو امتیاز خود می داند"، خاطرنشان کرد "لذا می کوشد مخالفان را به غیر دینی بودن و ضد استقلال کشور دانستن متهم نماید."
وی تاکید کرد "مبارزه با دیکتاتورهای به ظاهر مستقل به مراتب از مبارزه با دیکتاتورهای وابسته دشوارتر است."
این پژهشگر در بیان اهداف جنبش سبز نیز گفت "جنبش سبز، نفی استبداد، حاکمیت ملی و تعامل فعال با جهان، نفی انزواطلبی و ماجراجوئی، اولویت منافع ملی بر مصالح ایدئولوژیک، و همچنین سیاست خارجی بر اساس نمایندگان کارشناس ملت را دنبال می کند."
دو. جنبش سبز جنبشی متکثر
محسن کدیور با تاکید بر اینکه "البته استبداد دینی خطرناک ترین نوع استبداد می باشد"، در مورد ماهیت جنبش سبز نیز خاطرنشان کرد "این جنبش ماهیت ضد استبدادی و دموکراتیک دارد، به تنوع و تکثر آرا معتقد است و با هر نوع برتری‌طلبی دینی مخالفت می‌کند و منکر هر گونه قیمومیت و برتری طلبی دینی، قومی و جنسی است. همچنین تکثر مانع فعالیت و ابراز هویتهای متمایز نیست، چرا که دینداران و دین ناباوران، اقوام مختلف ایرانی، زنان و مردان، طبقات مختلف اجتماعی در این جنبش اعتراضی حضور دارند."
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد "باب گفتگو چه درون جنبش چه بین جنبش و حکومت برای استیفای حقوق از دست رفته مردم باز است و هیچ بخشی از جامعه قابل حذف نیست، حتی طرفداران فعلی حکومت، دین ناباوران، دینداران سنتی. مخالفان و منتقدان از حقوق و امکانات مساوی با ما برخوردار خواهند بود."
سه. اسلام رحمانی
کدیور به بحث قرائت مداراگرایانه یا "اسلام رحمانی" نیز پرداخته و آنرا باور بسیاری از همراهان جنبش سبز ذکر کرد و گفت "معتقدان اسلام رحمانی به دنبال استقرار حکومت اسلامی و تحمیل شریعت به مردم نیستند. استقلال نهادهای دینی از دولت در کنار استقلال دولت (نظام) از نهادهای دینی با تضمین دو محور زیر ضوابط اسلام رحمانی در عرصه عمومی است:
یک- نفی هرگونه امتیاز و حقوق ویژه برای دینداران و روحانیون
دو- وضع و لغو و تغییر قانون کلا در دست نمایندگان مردم است
این فعال حامی جنبش سبز همچنین تاکید کرد "در جنبش نمی خواهیم دین و مذهب خاصی را به لحاظ حقوقی به کرسی بنشانیم؛ در عین حال نمی خواهیم کسی را از عمل به باورهای دینی و اعتقادیش باز داریم. با تضمین حقوق پایه برای کلیه شهروندان بدون هیچ استثنائی، گرایشهای مختلف دین باور و دین ناباور با تشکیل احزاب سیاسی با هم به رقابت منصفانه و دموکراتیک می پردازند. هند، ترکیه و اندونزی الگوهای عملی این روش هستند. اسلام رحمانی منحصر به حوزه خصوصی نیست. اسلام سیاسی دموکراتیک امری ممکن است."
چهار. مطلوبات و مقدورات
این پژوهشگر، همچنین پیرامون راهکارهای پیشِ رویِ جنبش و فعالان آن خاطرنشان کرد "رادیکالیزه کردن جنبش خدمت به آن نیست و لازم است که از موفقیت ٢۵ بهمن دچار غرور نشویم و سطح مطالبات را ندانسته بالا نبریم."
وی با تاکید بر اینکه "نبض جنبش در داخل کشور می زند و فضای مجازی (صرف اینترنت) آینه واقع نمای جنبش نیست"، افزود "مطلوبات جنبش فراوان است و مقدوراتش محدود. استراتژی ما مقاومتهای حداکثری بر مطالبات محدود و حداقلی است و در حال حاضر نیز راهی جز مرحله بندی مطالبات نداریم."
کدیور همچنین خاطرنشان کرد "مطالبات ما اصلاحات ساختاری است، که البته بدنبال زیرو رو کردن یک شبه نیستیم، و در حال حاضر قدرتش را نیز نداریم."
وی در همین زمینه تصریح نمود "ما در این مرحله بر اجرای اصول معطله قانون اساسی تکیه داریم، قرائت دموکراتیک از همین قانون اساسی ممکن است. چنین قرائتی را با اقتدار افکار عمومی به حاکمیت تحمیل می کنیم، اگر قدرت پیدا کنیم لحظه ای در اصلاح این قانون و لغو اصول ضد دموکراتیک آن تردید نخواهیم کرد، اما هم اکنون چنین توانی را نداریم. در تفکر مطلوب ما، مقام مادام العمر غیرپاسخگوی بدور از نظارت نهادینه با قدرت مطلقه جائی ندارد. این صفات خصائص دیکتاتوری و خودکامگی و استبداد است که عقل سلیم از پذیرش آن ابا دارد."
پنج. جمهوری اسلامی حکومتی فاسد
این پژوهشگر همچنین با بیان اینکه "جمهوری اسلامی نظامی فاسد است، چه به لحاظ اخلاقی، چه به لحاظ اداری"، در شرح جایگاه جهانی جمهوری اسلامی در فهرست حکومت های فاسد جهان، به آمار سازمان بین المللی شفافیت استناد کرده و رتبه ۱۶٨ ایران در میان ۱٨٠ کشور جهان را یادآورد شد و گفت "بر اساس آمار سازمان بین المللی شفافیت، جمهوری اسلامی تنها بالاتر از چند کشور همانند ازبکستان، چاد، عراق، سودان، افغانستان، میانمار و سومالی در زمینه فساد حکومتی قرار دارد."
محسن کدیور همچنین خاطرنشان ساخت "اکنون بیش از ۵۵% ملت ایران زیر خط فقر زندگی می کنند و بیش از شش میلیون کارگر که با خانواده هایشان ٢۵ میلیون نفر می شوند، فاقد امنیت شغلی هستند و در معرض بیکاری و اخراج قرار دارند و این کارگران، به عدم وصول بموقع دستمزدهای معوقه خود معترض می باشند."
محسن کدیور همزمان به ده تن از شهدای کارگری جنبش سبز در جریان حوادث پس از انتخابات نیز اشاره کرد و آنرا از تبلورات اعتراضات آنان به وضع موجود خواند.
وی همچنین با اشاره به گزارش ها و اخبار موجود، تصریح کرد: "هم اکنون نیز سپاه پاسداران بدور از هرگونه نظارتی برخلاف وظائف قانونیش فعالیت انحصاری اقتصادی می کند، در یک قلم ۵١% سهام مخابرات کشور را به ارزش٨ میلیارد دلار می خرد و همزمان دهها اسکله فاقد نظارت را در اختیار دارد."
کدیور با استناد به منابع کارشناسی، گفت: "هفتاد میلیارد دلار درآمد نفتی و کمتر از بیست میلیارد دلار صادرات غیرنفتی، آینه اقتصاد بیمار ماست و این درحالیست که صادرات ١۴٠میلیاردی ترکیه و ٣۵٠ میلیارد دلار کره جنوبی است.
این استاد دانشگاه در ادامه بیانات خود، با یادآوری "گم شدن بیش از هزار میلیارد مترمکعب گاز در خرید و فروشهای سال گذشته؛ عدم واریز حدود پنج میلیارد دلار مابه التفاوت قیمت فروش نفت و نزدیک به هفت میلیارد دلار از عوائد فروش نفت به حساب ذخیره ارزی از سوی دولت"، مواردی چون "عدم پاسخگوئی، عدم نظارت، عدم کارشناسی و عدم شفافیت" را مصادیق "فساد" خوانده و استبداد و فساد و فقر را ملازم هم ذکر کرد.
کدیور همچنین با اشاره به وضعیت فعلی حکومت در ایران، ضمن بیان اینکه "نه مجلس امروز به وظیفه قانونی نظارت بر دولت عمل کرده، و نه مجلس خبرگان نظارتی بر نهادهای قدرتمند تحت امر رهبری دارد"، تاکید کرد "رهبر چنین نظام از بنیاد فاسدی را نمی توان پاکدست و زاهد دانست."
شش. جنبش و بازیهای حکومت در داخل و خارج
این فعال جنبش سبز، "اختلاف افکنی، شبهه آفرینی نسبت به رهبران دربند و رسانه های نزدیک به آنان و همچنین دامن زدن به خشونت گفتاری" را، ترفندهای حکومت در قبال معترضان دانست و بر ضرورت هوشیاری حامیان و فعالان جنبش تاکید کرد و گفت : "جنبش حرکتی درازمدت، تدریجی و گام بگام است. صبور باشیم و بدنبال چیدن میوه نارس نباشیم."
محسن کدیور در انتهای کلام خود با اشاره به وعدۀ قرآن مبنی بر "آنچه به مردم سود می‌رساند در زمین می‌ماند"، گفت "جنبش سبز بر اساس سنت الهی می ماند چرا که در راستای استیفای حقوق مردم است."
جنبش سبز دیگر به دنبال کسب اجازه برای راهپیمایی نبوده و نیست، بلکه آنرا انجام می دهد
سخنران آخر نشست تحلیلی "پس از بیست و پنج بهمن"، اردشیر امیر ارجمند، مشاور حقوقی میرحسن موسوی بود که سخنان‌اش را با مرور رویدادهای بعد از انتخابات ریاست جمهوری و تحلیل رویداد ۲۵ بهمن آغاز کرد و در ابتدای سخنان خود گفت: "اقتدارگرایان نزدیک بیست ماه حاکم برای سرکوب جنبش از هر حربه‌ای استفاده کردند، عده ای را کشتند و عده ای را زندانی کردند و حتا در زندان ها به مردم تجاوز کردند. بعد از آن ادعا کردند که جنبش تمام شد و چیزی از آن باقی نماند، اما پس از سخنان‌اش رویکرد و گفتمان جدیدی به‌وجود آمد که ضامن بقای جنبش شد." وی افزود: "اگر در این گفتمان بحث مبارزه مسالمت آمیز مطرح است، بحث چهارچوب قانون اساسی به عنوان نقطه اجماع ملی، در کنار آن نیز بحث حقوق بشر، بحث حقوق بنیادین، توجه جدی به تکثر گرایی، حقوق اقوام، جایگاه ویژه زنان و منع استفاده ابزاری از دین مطرح است."
امیرارجمند همچنین تاکید کرد که "جنبش سبز دیگر به دنبال کسب اجازه برای راهپیمایی نبوده و نیست و ما برگزاری آن را تنها اعلام می کنیم، چون حقی است مندرج در قانون اساسی."
وی گفت که دولت با حضور مردم در راهپیمایی ضربه شدید و سنگینی را احساس کرد.
این حقوقدان و استاد دانشگاه شهید بهشتی، همچنین با بیان اینکه "دولت فعلی مشروعیت خود را از دست داده و حتی توان نگهداری یارانش را نیز ندارد"، گفت "دولت از درون دچار آشفتگی و از هم پاشیدگی است و با مشکلات فراوان اقتصادی دست به گریبان است و با قطع رابطه رهبران جنبش و مردم به دنبال پاسخی هر چند موقت برای حل مشکلات خود می گردد."
وی یکی از دلایل زندانی کردن سران جنبش را مشکلات فراوان دولت دانست و گفت با این کار گمان می کنند که فعلا با حذف ان ها از صفحه سیاست فرصتی برای فکر کردن به مشکلات فراوان خود پیدا می کنند، شاید جنبش فروکش کند.
امیر ارجمند دلیل دیگر زندانی کردن سران جنبش را وجود اختلاف در درون حکومت دانست و گفت "مشکل آقایان حتا با خودشان حل نشده و به جای خود باقی است. آن ها دیده بودند که با دیگر حرکت ها این گونه رفتار کردند و موفق شدند غافل از این که این موفقیت مقطعی است و ماجرا در زمانی مناسب دوباره فرصت ظهور می یابد."
وی افزود : "حکومت مدت ها بود تلاش کرد جنبش سبز را معاند و ضد انقلاب جلوه دهد و با این کار انسجام خود را حفظ خواهند کرد و بخش بی طرف و خاکستری را به سوی خودشان جلب کنند تا از ریزش این طیف به سوی جنبش سبز جلوگیری شود. در عین حال با این کار اهرم های سرکوب -به نظر خودشان قانونی - را فراهم کنند."
تلاش دولت برای ایجاد اختلاف در درون جنبش
او با اشاره به تلاش دولت برای ایجاد اختلاف در درون جنبش گفت: "اتحاد جنبش با وجود تکثر آن برای حکومت دردناک بود. در حالی که جنبشی که رهبری متمرکز ندارد و دارای تنوع و تفاوت دیدگاه‌هاست دچار اختلاف نمی‌شود. آن ها قبل از آغاز مبارزات انتخاباتی شروع کردند به اختلاف انداختن بین چهره های اصلی معترض مثل آقایان موسوی، کروبی و خاتمی که خیلی هم البته موفق نبودند، تا جایی که آقایان موسوی و کروبی حتا پس از انتخابات بیانیه‌های مشترکی می‌دهند و منشور سبز را در فراز دوم هر دو امضا می‌کنند. "آن ها گمان می کردند که با حذف آن ها از صحنه سیاست دست کم برای مدت کوتاهی راه باز می شود و امکانی فراهم می شود که اختلافات یا زمینه های اختلاف فراهم شود."
امیرارجمند در بخش دیگری از سخنان خود درباره ماهیت و عملکرد «شورای هماهنگی راه سبز امید» توضیحاتی ارائه کرد و خاطرنشان ساخت "این شورا، ادعای رهبری جنبش سبز را ندارد و هنگامی اعلام موجودیت کرد که ارتباط با رهبران جنبش برقرار بود."
مشاور میرحسین موسوی از آخرین امکانات خود دربهمن ماه استفاده می کند و بیانیه می دهد ولی در واقع گروگان هستند و هیچ شخصیتی حاضر به قبول مسئولیت حقوقی درباره آن ها نشد و خبرهای ضد و نقیضی از سوی دستگاه حاکم درباره آن ها گفته شد.
مشاور حقوقی میرحسین موسوی، در تحلیل انتشار خبر بازداشت رهبران جنبش سبز و همسران آنها گفت: "در یک جو امنیتی، داشتن اخبار و منابع خبری صحیح و موثق دشوار است. در چنین جوی خبری منتشر می‌شود که موسوی و کروبی را به زندان حشمتیه منتقل کرده‌اند. سایت‌های خبری متعلق به موسوی و کروبی، با تردید این اخبار را منتشر می‌کنند، چون پنج نفر (میرحسین موسوی، زهرا رهنورد، مهدی کروبی، فاطمه کروبی و علی کروبی) مفقودالاثر شده‌اند و هیچ کس مسئولیت حقوقی آن را به عهده نمی‌گیرد." در خبر فارس که خبرگزاری اقتدارگرایان است قید می شود مقامی قضایی که نخواست نامش فاش شود درباره آن ها چنین می گوید. در حالی که این یک مسئله دیپلماتیک نیست و یک مقام قضایی در مورد مسائل داخلی باید قبول مسئولیت کند. این نشان می دهد که خود آن ها هم نمی دانند که باید چه کار کنند."
آن ها دیدند که بعد از ٢۵ بهمن اعتراضات ادامه پیدا کرد و در غیاب رهبران جنبش و به همت شبکه های اجتماعی باز مردم حضور خود را نشان دادند. از اینجا به بعد باید برنامه ای آماده می شد؛ برنامه ای مبنی بر اخبار ضد و نقیض و قطره قطره ای، تا مسئله را عینی کنند و مردم نتیجه بگیرند که این ها حصر خانگی شده اند. در حالی که در سطح بین الملل هم حساسیت های زیادی به وجود آورد. تلاش کردند که بگویند اگر جنبش ما را به بی اخلاقی متهم می کند خودش نیز غیر اخلاقی است.
تردیدی در مورد صداقت و امانتداری سایت کلمه وجود ندارد
امیر ارجمند تاکید کرد "تردیدی در مورد صداقت و امانت سایت کلمه وجود ندارد، اگرچه می‌توان به نحوه خبررسانی آن انتقاد کرد." وی گفت: "سایت کلمه در وظیفه خود می دید که با وظیفه سنگینی که بر دوش خود احساس می کرد -و همین وظیفه حساس موجب حساس تر شدن کوچکترین خطا می شود- کوچکترین خبری که از آنان دارد را بدهد و راه افترای دروغ گویی از سوی دولت به خود را دست کم ببندد."
مشاور ارشد موسوی "مسئولیت این حرف ها تنها بر خود این جانب است و نباید باعث فشار بیشتر بر فرزندان مهندس موسوی شود. آن ها زیر فشار بودند که درباره دیدار خود با پدر و مادر خود نباید گفتگو کنند و همچنان در این تردید هستند که چرا نباید از این دیدار حرفی بزنند. شاید موجب درگیری بیشتر موسوی و کروبی شوند."
امیرارجمند ادامه داد "هیچ کس نمی تواند به یک خانواده تعیین تکلیف کند که چگونه باید از حریم خصوصی خود دفاع کند. دست کم ما این حق را برای خود قائل نیستیم که آنان را تحت فشار بگذاریم که باید درباره دیدار با خانواده خود سخن بگویند و آن ها هم حتی اگر متهم به ترس شوند این حق برایشان محفوظ است. آنان زیر فشار شدید امنیتی و رابطه احساسی با پدر و مادر و نگرانی درباره سرنوشت آنان و حتا خودشان دارند. و نهایتا تصمیم می گیرند که به اندازه ای که لازم است برای مردم در این باره سخن بگویند. "
وی افزود "در مرجعیت و صحت سایت کلمه هیچ تردیدی نیست ولی آن ها باید درباره چگونگی انتشار خبر انتقادها را بپذیرند. یک احتمال وجود دارد که فیلمی که از آن ها نشان داده شد صحنه سازی بوده باشد؛ مثلا این که جلوی این دو بیست نوع نوشابه گذاشته شده بود. در حالی که مثلا دو نفر با مرحمت آقایان مگر چقدر می توانند نوشابه بنوشند؟ آیا می خواهند مهرورزی با زندانیان خود که به رغم خود سران فتنه هستند را مثلا نشان دهند؟ شاید همین باعث شد که این دختران این خانواده شجاعت به خرج داد، شیوه صادقانه پدر را در پیش گرفت و درباره آنان خبر داد. "
مشاور حقوق میرحسین موسوی افزود "بدون این که ادعای قهرمانی داشته باشیم و بدون این که حتا آقایان موسوی و کروبی خود را رهبران نظام بدانند تا آخرین لحظه ای که با ما تماس داشته از ما خواسته که از مواضع خود کوتاه نخواهیم آمد. "
تنها انتخابات آزاد و آنچه از صندوق رای بیرون می‌آید ملاک است
وی در پایان خاطرنشان نمود "تنها انتخابات آزاد و بدون نظارت استصوابی است. آنچه از صندوق رای بیرون می‌آید ملاک است و همه باید به آن گردن بگذارند حتی اگر مخالف نظر آنها باشد. زیرا معتقدند که حاکمیت از آن مردم است."
بعد از اتمام سخنرانی اردشیر امیرارجمند، دو تن از سخنرانان که در نشست حضور داشتند، به پرسشهای حضار پاسخ گفتند، که شیرین عبادی بعنوان اولین سخنران، در پاسخ به سوال یکی از حضار که پرسید "چگونه می‌توان جلو فعالیت تلویزیون پرس تی‌وی را گرفت که صدای جمهوری اسلامی در لندن است و کشتار مردم ایران را توجیه می‌کند"، گفت: "پرس تی‌وی تلویزیون برون مرزی جمهوری اسلامی است و متاسفانه برخی از چهره‌های سیاسی شناخته شده انگلیسی از جمله شهردار سابق لندن با آنها همکاری می‌کنند."
این فعال حقوق بشری، با بیان اینکه "سرمایه و مدیریت پرس تی‌وی متعلق به جمهوری اسلامی است و این بهانه که این شرکت چون در انگلیس ثبت شده پس یک شرکت انگلیسی است، ماهیت آن را عوض نمی‌کند"، گفت "با تلاش کنشگران حقوق بشری و فعالان متعدد ایرانی، فعلا حساب‌های پرس تی‌وی در لندن مسدود شده است.
در بخشی دیگر از جلسه پرسش و پاسخِ این نشست، اردشیر امیرارجمند در پاسخ به برخی پرسش‌ها در مورد متکثر بودن جنبش سبز و اینکه "بطور عملگرایانه، چه راهکارهایی برای احترام به این تکثر و حضور همگان در نظر دارید" گفت: "در این تردیدی نیست که عده‌ای در جنبش سبز هستند که نظرات‌شان درباره آینده جنبش با نظرات موسوی و کروبی متفاوت است، اما ما راهی غیر از شناسایی تکثر نمی‌شناسیم. یعنی باید مدارا پیشه کنیم و همدیگر را متهم نکنیم." وی با بیان اینکه "جهت نهادینه کردن تکثر، باید انتخابات آزاد در کشور برگزار شود"، گفت "این قدم اول است و همه باید در نهایت به نتیجه آن گردن بگذارند."
مشاور ارشد میرحسین موسوی، در پاسخ به انتقاد یکی از حضار پیرامون ترکیب و اعضای شورای هماهنگی راه سبز امید گفت: "در حال حاضر، به دلایل امنیتی امکان معرفی اعضای این شورا وجود ندارد. به نظر من، عملکرد این شورا مهم است نه افرادی که با این شورا همکاری می‌کنند."
امیرارجمند همچنین مسئولیت رادیکالیزه شدن جنبش را متوجه حکومت دانست و خاطرنشان کرد "بخشی از حکومت و هسته سرکوب‌گر آن، به دنبال مشروعیت بخشیدن به خشونت است و از رادیکال شدن جنبش برای این منظور استفاده می‌کند و همین رادیکالیزه شدن جنبش، دامی است که حکومت برای جنبش سبز پهن کرده و اگر جنبش وارد آن شود، از آن پیروز بیرون نمی‌آید، در صورتی که پیروزی جنبش سبز در مبارزه مسالمت‌آمیز شجاعانه است."
--
آسمان را به یاد یاران دربند، از آن خود خواهیم کرد
دیگر چه باک از باران، ما با دریا همبستریم
همراه شو عزيز، همراه شو عزيز، تنها نمان به درد
کين درد مشترک، هرگز جدا جدا، درمان نمي شود
دشوار زندگي، هرگز براي ما
بي رزم مشترک، آسان نمي شود
روز خشم مردم ایران نزدیک است!
